PA w filtrach UV – co oznacza i ile potrzebujesz?

PA w filtrach UV – co oznacza i ile potrzebujesz? To pytanie, które zadaje sobie wiele osób zagłębiających się w świat świadomej pielęgnacji przeciwsłonecznej. O ile wskaźnik SPF (Sun Protection Factor) jest powszechnie znany i intuicyjnie kojarzony z ochroną przed słońcem, o tyle skrót PA i towarzyszące mu plusy wciąż budzą pewne wątpliwości. Tymczasem zrozumienie systemu PA jest absolutnie kluczowe dla zapewnienia skórze pełnej ochrony przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. W tym wpisie na blogu jadorebeauty.pl rozwiejemy wszelkie wątpliwości dotyczące wskaźnika PA – wyjaśnimy, co dokładnie oznacza, co mierzy, dlaczego jest tak ważny i jaki poziom ochrony PA powinniśmy wybierać, aby nasza skóra była bezpieczna i zdrowa na długie lata.

Słońce, choć jest źródłem życia i dobrego samopoczucia, emituje różne rodzaje promieniowania ultrafioletowego (UV), które mogą negatywnie wpływać na naszą skórę. Głównymi winowajcami, jeśli chodzi o uszkodzenia skóry, są promienie UVB i UVA. Promienie UVB to te, które głównie odpowiadają za opaleniznę, ale także za oparzenia słoneczne – zaczerwienienie, ból i pieczenie. Ich działanie jest najsilniejsze w godzinach południowych i w okresie letnim. Wskaźnik SPF, który widzimy na opakowaniach filtrów, informuje nas właśnie o poziomie ochrony przed promieniowaniem UVB. SPF 30 oznacza, że teoretycznie możemy przebywać na słońcu 30 razy dłużej bez ryzyka oparzenia, niż gdybyśmy nie nałożyli żadnej ochrony (przy założeniu odpowiedniej aplikacji produktu).

Jednak słońce emituje również promienie UVA. I tu zaczyna się rola wskaźnika PA. Promienie UVA stanowią zdecydowaną większość promieniowania UV docierającego do powierzchni Ziemi – są obecne przez cały rok, niezależnie od pogody czy pory dnia, przenikają przez chmury, szyby okienne, a nawet ubrania. Co gorsza, promienie UVA przenikają znacznie głębiej w skórę niż promienie UVB, docierając do skóry właściwej. Choć nie powodują one widocznego oparzenia tak szybko jak UVB, ich długoterminowe działanie jest niezwykle szkodliwe. To właśnie promienie UVA odpowiadają w dużej mierze za tzw. fotostarzenie się skóry: powstawanie zmarszczek, utratę jędrności, powstawanie przebarwień (plam pigmentacyjnych, w tym melasmy), a także teleangiektazji (tzw. pajączków naczyniowych). Co więcej, promieniowanie UVA odgrywa znaczącą rolę w powstawaniu nowotworów skóry, w tym czerniaka.

Dlatego tak ważne jest, aby stosowane przez nas filtry przeciwsłoneczne zapewniały szerokie spektrum ochrony, czyli chroniły zarówno przed promieniowaniem UVB (wskaźnik SPF), jak i przed promieniowaniem UVA (wskaźnik PA lub odpowiednie oznaczenie PPD).

System Oznaczeń PA – Co Kryje się za Plusami?

System PA (Protection Grade of UVA) to system oceny ochrony przeciwsłonecznej przed promieniowaniem UVA, który został opracowany w Japonii i jest szeroko stosowany głównie w krajach azjatyckich, ale coraz częściej pojawia się również na produktach dostępnych na rynkach europejskich i amerykańskich. System ten bazuje na wartości PPD (Persistent Pigment Darkening). PPD to wskaźnik, który mierzy trwałe ciemnienie pigmentacji wywołane przez promieniowanie UVA. Test polega na naświetlaniu skóry promieniowaniem UVA i pomiarze stopnia pigmentacji po 2-4 godzinach od ekspozycji. Wskaźnik PPD informuje, ile razy dłużej można wystawić skórę na działanie promieni UVA bez ryzyka jej trwałego przyciemnienia (pigmentacji), w porównaniu do skóry bez ochrony. Na przykład, produkt z PPD 10 oznacza, że skóra będzie chroniona przed trwałą pigmentacją 10 razy dłużej.

System PA przekłada wartości PPD na prostsze oznaczenia z użyciem plusów, co ma ułatwić konsumentom szybką ocenę poziomu ochrony przed UVA. Im więcej plusów, tym wyższa ochrona przed promieniowaniem UVA:

• PA+: Oznacza niską ochronę przed UVA. Odpowiada wskaźnikowi PPD w zakresie od 2 do 4.
• PA++: Oznacza umiarkowaną ochronę przed UVA. Odpowiada wskaźnikowi PPD w zakresie od 4 do 8.
• PA+++: Oznacza wysoką ochronę przed UVA. Odpowiada wskaźnikowi PPD w zakresie od 8 do 16.
• PA++++: Oznacza bardzo wysoką ochronę przed UVA. Odpowiada wskaźnikowi PPD równym 16 lub wyższemu.

Warto zaznaczyć, że w Unii Europejskiej przepisy dotyczące ochrony przeciwsłonecznej wymagają, aby filtry zapewniały ochronę przed UVA na poziomie stanowiącym co najmniej 1/3 deklarowanej wartości SPF. Produkty spełniające ten wymóg są często oznaczone specjalnym symbolem „UVA” w okręgu. Chociaż system PA nie jest formalnym wymogiem w UE, jego obecność na opakowaniu daje nam bardziej precyzyjną informację o poziomie ochrony przed UVA, bazując na konkretnych wartościach PPD, co jest bardzo cenne dla osób świadomie podchodzących do pielęgnacji. Można przyjąć, że produkt z symbolem „UVA w okręgu” i SPF 30 będzie miał ochronę UVA na poziomie odpowiadającym co najmniej PPD 10, czyli plasującą go w kategorii PA+++. Jednak oznaczenia PA++++ (PPD ≥ 16) dają nam pewność jeszcze wyższego poziomu ochrony przed UVA, który jest szczególnie pożądany.

Dlaczego Ochrona przed UVA Jest Tak Ważna w Codziennej Pielęgnacji?

Skupianie się wyłącznie na SPF i ochronie przed UVB to duży błąd w pielęgnacji. Jak już wspomnieliśmy, promienie UVA działają podstępnie – nie powodują widocznego oparzenia (chyba że przy bardzo intensywnej ekspozycji), ale ich chroniczne działanie prowadzi do nieodwracalnych zmian w strukturze skóry. Kolagen i elastyna, białka odpowiedzialne za jędrność i elastyczność skóry, ulegają degradacji pod wpływem UVA. W efekcie skóra traci swoją sprężystość, staje się cieńsza, pojawiają się zmarszczki i bruzdy, a także nieestetyczne przebarwienia, które trudno jest później usunąć. Ten proces przyspieszonego starzenia się skóry wywołany słońcem nazywamy fotostarzeniem.

Co więcej, promieniowanie UVA, podobnie jak UVB, może uszkadzać DNA komórek skóry, prowadząc do mutacji, które z czasem mogą skutkować rozwojem nowotworów skóry. Chociaż UVB jest główną przyczyną raka kolczystokomórkowego i podstawnokomórkowego oraz oparzeń, UVA jest znaczącym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania czerniaka – najgroźniejszego z nowotworów skóry – oraz odgrywa rolę w powstawaniu innych typów raka skóry.

Dlatego całoroczna ochrona przed UVA, niezależnie od pogody, jest absolutną podstawą profilaktyki fotostarzenia i prewencji nowotworowej. Promienie UVA są obecne zawsze, nawet w pochmurne dni, przenikają przez szyby w samochodzie czy w biurze. Jeśli zależy Ci na zachowaniu młodego wyglądu skóry, uniknięciu przebarwień i minimalizowaniu ryzyka chorób skóry, filtr chroniący przed UVA powinien być nieodłącznym elementem Twojej codziennej rutyny pielęgnacyjnej.

PA w filtrach UV – co oznacza i ile potrzebujesz? Jaki Poziom PA Wybrać?

Skoro wiemy już, co oznacza wskaźnik PA i dlaczego ochrona przed UVA jest tak ważna, przejdźmy do pytania, jaki poziom PA wybrać dla siebie. Ogólna zasada jest taka: im wyższy poziom ochrony, tym lepiej, zwłaszcza w kontekście prewencji fotostarzenia i przebarwień.

• PA+ i PA++: Produkty z tak niskim wskaźnikiem PA nie zapewniają wystarczającej ochrony przed UVA dla większości osób i celów. Ich stosowanie nie jest zalecane, zwłaszcza jeśli zależy nam na skutecznej prewencji fotostarzenia czy walce z przebarwieniami.
• PA+++: Ten poziom ochrony (PPD 8-16) jest już satysfakcjonujący dla codziennej ochrony w warunkach miejskich, przy umiarkowanej ekspozycji na słońce. Jest to dobry wybór na co dzień, gdy przebywamy głównie w pomieszczeniach, a ekspozycja na słońce jest ograniczona. Wiele produktów oznaczonych symbolem „UVA w okręgu” w Europie osiąga właśnie ten poziom ochrony.
• PA++++: To najwyższy dostępny poziom ochrony przed UVA (PPD ≥ 16). Jest to zdecydowanie najlepszy wybór dla osób, które chcą maksymalnie chronić skórę przed fotostarzeniem, przebarwieniami oraz minimalizować ryzyko nowotworów skóry. Produkty z PA++++ są idealne na co dzień, niezależnie od poziomu ekspozycji, a w szczególności polecane przy:
  • Długotrwałej ekspozycji na słońce (wakacje, sporty na świeżym powietrzu).
  • Skórze skłonnej do przebarwień lub już posiadającej przebarwienia.
  • Stosowaniu retinoidów, kwasów czy innych składników aktywnych uwrażliwiających skórę na słońce.
  • Po zabiegach dermatologicznych czy kosmetologicznych (peelingi, lasery).
  • W przypadku osób z historią nowotworów skóry w rodzinie.

Podsumowując „ile potrzebujesz” – dla większości osób, zwłaszcza w codziennej pielęgnacji ukierunkowanej na prewencję starzenia i przebarwień, celowanie w produkty z oznaczeniem PA+++ lub najlepiej PA++++ będzie optymalnym wyborem. Zawsze szukaj produktów, które oprócz wysokiego SPF (minimum 30, najlepiej 50+) oferują również wysoką ochronę przed UVA, co będzie potwierdzone albo oznaczeniem PA (najlepiej PA++++), albo symbolem „UVA w okręgu” przy jednoczesnym wysokim SPF, co sugeruje odpowiednio wysoki poziom PPD.

Praktyczne Wskazówki dla Skutecznej Ochrony:

1. Sprawdzaj Etkiety: Zawsze szukaj na opakowaniu nie tylko wysokiego SPF, ale także informacji o ochronie przed UVA. Najlepszym i najbardziej czytelnym systemem jest PA++++. Jeśli produkt ma symbol „UVA w okręgu” i wysoki SPF (np. 50), wiesz, że ochrona UVA wynosi co najmniej 1/3 SPF, co jest dobrym standardem, ale PA++++ daje jeszcze większą pewność co do bardzo wysokiej ochrony przed UVA.
2. Nakładaj Wystarczającą Ilość: Aby filtr działał zgodnie z deklaracją producenta (zarówno SPF, jak i PA), musisz nałożyć odpowiednią ilość produktu. Standardowa ilość to około 2 mg na cm² skóry, co przekłada się na około 1/3 – 1/2 łyżeczki do herbaty na samą twarz i szyję lub tzw. „metoda na dwa palce” (pasek kremu na długość palca wskazującego i środkowego). Zbyt mała ilość drastycznie obniża deklarowany poziom ochrony.
3. Pamiętaj o Reaplikacji: Filtry należy reaplikować co 2-3 godziny, a także po kąpieli, intensywnym poceniu się czy wytarciu ręcznikiem. Działanie filtrów może słabnąć w ciągu dnia pod wpływem potu, sebum, tarcia czy po prostu degradacji pod wpływem słońca.
4. Stosuj Cały Rok: Promienie UVA są obecne przez cały rok, niezależnie od pory roku czy pogody. Codzienne stosowanie filtra z wysokim PA jest kluczem do długoterminowej ochrony.
5. Nie Zapominaj o Innych Metodach Ochrony: Filtr jest podstawą, ale nie jedynym środkiem ochrony. Kapelusz, okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV, szukanie cienia w godzinach największego nasłonecznienia (między 10:00 a 16:00) dodatkowo zwiększają Twoje bezpieczeństwo.

Podsumowanie

Zrozumienie znaczenia wskaźnika PA i zapewnienie skórze odpowiedniej ochrony przed promieniowaniem UVA jest równie ważne, a dla wielu nawet ważniejsze, niż ochrona przed UVB mierzona przez SPF – zwłaszcza w kontekście prewencji fotostarzenia i przebarwień. Promienie UVA działają cicho, ale skutecznie, uszkadzając skórę na głębszym poziomie i przyczyniając się do powstawania zmarszczek, utraty jędrności, plam pigmentacyjnych oraz zwiększając ryzyko nowotworów skóry. Wybierając filtry przeciwsłoneczne, zawsze szukaj tych, które oferują szerokie spektrum ochrony i posiadają wysoki wskaźnik PA, najlepiej PA++++. Pamiętaj o odpowiedniej ilości aplikacji i regularnej reaplikacji, a także o innych metodach ochrony przeciwsłonecznej. Twoja skóra podziękuje Ci za to pięknym, zdrowym wyglądem i dobrym stanem na długie lata. Inwestycja w wysokiej jakości ochronę przeciwsłoneczną z dobrym PA to inwestycja w przyszłość Twojej skóry.